Dybuk na Nowogrodzkiej cz. 5

Iwona i Szaweł

Pomyślała o seksie. Nawet nie była w stanie przypomnieć sobie, kiedy ją dotykał jej nieukochany, zresztą chyba nie sprawiałoby to przyjemności.  Czuła wokół siebie zapach testosteronu, wyczuwała go instynktownie otoczona męskimi feromonami. Zapragnęła go, nie wiedziała kogo, ale zapragnęła mężczyzny, chciała mu się oddać, być uległą i doświadczać rozkoszy. Choć tak naprawdę chciała czuć się bezpiecznie, nawet nie tyle kochaną, ale bezpiecznie. Jedyny mężczyzna, który mógł się nią teraz interesować to Szaweł. No tak, był  przystojny, nawet bardzo. Uświadomiła sobie, że nigdy nie czuła jego zapachu, nie czuła jego ciepła, oddechu. Nie widziała żeby jadł, pił. Prawie przyjęła jego istnienie, prawie czyni różnicę, bo częściej czuła strach, bała się go, mantryczna myśl jak archetyp telepała się po jej mózgu, że duchów należy się bać. Pomyślała o swoim synu, którego chyba nie kochała, czy potrafiła przyjąć jego istnienie? Nigdy nie chciała mieć dzieci, kiedy go urodziła patrzyła wręcz z obrzydzeniem na malutkie, wątłe ciało, drżące ciało, wrzeszczące po całych nocach ciało. Kiedy nadszedł dzień, w którym zrozumiała, że urodziła pedała i złodzieja, nieroba i ćpuna, nie potrafiła także sklasyfikować, którego z jego wcieleń nienawidzi najbardziej, chciała nauczyć się akceptować własne dziecko, czas pokazał, że nie potrafiła. Nie kochała go, nie kochała własnego syna, nawet go nie lubiła, wysilała się, żeby ledwie tolerować jego obecność w domu. Poza tym udawała, że go nie ma. Kiedy do jego bogatego życiorysu doszły narkotyki, przestał dla niej istnieć, chociaż nie był narkomanem, nie przychodził do domu naćpany zbyt często, jeżeli już to bardziej zajmował się handlem. Sprzedawał towar głownie w gejowskim klubie na Razowej. Wiedziała to od sąsiada. Nawet się nie załamała, nie potrafiła, myślała, że niżej upaść już nie można, przygniatało ją absolutnie wszystko, co miało chociaż znamiona rodzinnej atmosfery. Cieszyła się, że z tego wyjazdu, nieoczekiwanego, absurdalnego. Jej myśli wróciły do Szawła, był niezwykle przystojny, powoli zaczęła sobie wyobrażać bliskość jego ciała (sic), po prostu jego bliskość, gdyby miał realne ciało, ale go nie miał. Otrząsnęła się z obrzydzeniem, seks ze zmarłym....
Pociąg zbliżył się do Krakowa. Szaweł czekał na nią na peronie, nie omieszkała uśmiechnąć się pod nosem.
- Rozmawiałem z Danielem, powiedział mi, żebym zadbał, byś nie wróciła już do domu. Nie wiem co to ma znaczyć, czy mam cię zabić, czy gdzieś zgubić, oddać komuś na przechowanie?
- Szaweł, nie dziwi mnie to. - westchnęła absolutnie obojętnie Iwona. - Chyba jest to mi na rękę, czuję wolność, on mnie nienawidził. Nie kochał, nie dbał o mnie, nie pomagał mi w domu, nawet nie dbał o seks, nic, był jakimś bytem z którym wegetowałam, jak dwa symbiotyczne organizmy żyliśmy nie mogąc się od siebie oderwać. Byłam pustelnikiem, który ciągnął za sobą wiecznie głodnego ukwiała, choć po paru latach już nie chciał mnie chronić. A ja go nosiłam... na swojej muszli.
Iwona nagle ryknęła nie bacząc, że znajdują się na peronie:
- Nienawidzę go! - szloch mieszał się ze spazmami. - nienawidzę go! Niech zdechnie, nauczył mnie tylko grzechów.
- Uspokój się, proszę, nie mogę cię przytulić, ani objąć, uspokój się - Szaweł czuł się zdezorientowany. Błagam, ludzie patrzą wystarczająco zdziwieni. Wiem, że go nienawidzisz, masz prawo do złości, ale teraz sie uspokój.
Kiedy to mówił zbliżał się do nich mężczyzna, szedł pewnym krokiem, takim nieznoszącym sprzeciwu. Iwona również go zauważyła. Szybko otarła twarz mokrą chusteczką, choć miała ochotę uciec stąd gdzie pieprz rośnie.
- Pani Iwona jak mniemam? - zapytał takim tonem, jak gdyby ogłaszał nadejście potopu, albo wjazd króla Kazimierza. Oboje stali nieruchomo, przerażenie malowało się na twarzy szczególnie Iwony, aczkolwiek i twarz Szawła wrażała zdziwienie.
- Nie spodziewaliście się tutaj nikogo? To naturalne, każdy się dziwi. Idziemy stąd, szybko. Dosyć narobiliście cyrku, biedactwa. - Nieznajomy patrzył na nich z góry, tak jakby wiedział po co tu przyjechali, kim są, jaki jest cel tej podróży, choć oni tak naprawdę nie wiedzieli. Iwona prawie omdlewała z wrażenia, lecz nauczona doświadczeniem, zdawała sobie sprawę, że w tej historii może zdarzyć się absolutnie wszystko i trzeba być na to gotowym.
- Jeszcze nikt nie przywitał mnie tak wymownym milczeniem i zdziwieniem jak wy - zachichotał. -  Niewiele mamy czasu, a ja nie mogę poświęcać wam wieczności - jego głos wrócił na wysokie tony - idziemy, idziemy, a no tak, nie przedstawiłem się. Nazywam się Isserles. Mojżesz Isserles, tutaj nazywają mnie Remuh.
Iwona i Szaweł nie odzywali się od kilku chwil, teraz ich milczenie stało się absolutnie ciężkie, a spojrzenia spotkały się w niewymownym zdziwieniu.

Moje pierwsze zadanie aktorskie

Wybrałem książkę i sparafrazowałem dla potrzeb zadania tekst Burroughsa ze Spragnionego. Na szczęście nie miałem takich doświadczeń. Ale takie wyrzygiwanie rodzicom jest mocne, ufff

Upijam się i dzwonie do ojca.
- Jadę do kliniki na odwyk i nie będzie mnie przez miesiąc. Jaka praca? Tato, przecież pracuje w reklamie. I to właśnie praca zmusiła mnie do wyjazdu. A poza tym to twoja wina. Zaraziłem się tym od ciebie.
No co, że mnie olewałeś, że może zaraz mi powiesz, że nie jestem twoim synem. Nie wzdychaj tak ciężko, dobrze, bo się boję. Porozmawiaj ze mną.  Jak to nie? Tak, będę rozgrzebywać przeszłość. I co z tego, że jestem już dorosłym mężczyzną, a nie małym, zranionym chłopczykiem.

Zwierzęca część mojego mózgu przejmuje kontrolę i krew napełnia się cząsteczkami nienawiści.

- A pamiętasz, jak siedzieliśmy kiedyś w samochodzie i powiedziałeś, że masz zamiar zabić coś, co jest dla matki najcenniejsze, potem spojrzałeś na mnie i dodałeś gazu? Jadąc prosto na skałę? A ja musiałem wyskakiwać z tego pierdolonego auta? Miałem wtedy może z dziewięć lat, skurwysynu.
Znowu cisza
Jak się nie wydarzyło? Nie jestem chory i niczego sobie nie wymyślam. Może wreszcie raz
jeden jedyny mnie posłuchasz.
Wiem, że pamięta. Wszystko pamięta.
- A ten ślad po papierosie na czole? Przysięgam , że słyszę w słuchawce, jak pulsuje mu krew w tętnicy szyjnej. Gdy byłem jeszcze młodszy, miałem może sześć lat, siedziałem kiedyś u ojca na kolanach, a on trzymał mi przy twarzy zapalonego marlboro. Nagle wycelował i wbił mi go kurwa między oczy.
Wyrzuciłem z pamięci to wydarzenie, a przypomniałem je sobie dopiero mając dwadzieścia lat, kiedy dostałem egzemy.
- Wiem, że to pamiętasz. Może sam byłeś wtedy pijany. Ale już teraz wiem jak to jest. Pewnych rzeczy w żaden sposób nie da się zapomnieć.

Pamięć

Chodzi mi po głowie koniec lata. Noce są wtedy takie basowe, może od nieustannego krzyku żurawi. Biczewska śpiewała "...вон там журавли пролетели, y горизонта растаял их крик." To wołanie pamięci, cichnący krzyk mijającego życia, przemiany i oczyszczenia. Pewnego dnia na niebie zobaczyłem tę scenę. Mam wrażenie, że czasami w moim życiu dzieją się rzeczy, które są nieprawdopodobne, w które nie chce się wierzyć. Wypiera się, udaje, że nie ma, a one są... przychodzą w różnej formie, prędzej czy później, nawet w formie wiersza...

pamięć

jest wczesny wieczór, po deszczu

taka bardzo miła pora dnia

niebo jest czyste, głęboko błękitne z odcieniami fioletu

przynosi zapach jesieni,

po tęczy przechadzają się dwa czarne garnitury

obrazek niecodzienny, przechodnie zatrzymują się

spoglądają, śmieją się bo teatr za darmo

teatr uliczny zawitał do miasta!

Hola! na przedstawienie, niech grają, niech bawią

póki cyrk za darmo..!

a oni chodzą,

nie słyszą nic, poza swoimi oddechami i słowami rzucanymi w powietrze

nie zważając na spojrzenia

wyznają sobie straszne tajemnice

(skąd wiem, że tajemnice? Bo jestem ich autorem...)

obserwując ich widzimy jak poruszają rękoma

och! jakież piękne tańczące sylwetki

tango nuevo szalone wiruje
media luna
quebrada

corte... tango mortale

dotyka jego twarzy

delikatnie pieści trzymając ją w dłoniach

tamten czuje, że ziemia usuwa mu się spod nóg, drży

- chodź ze mną – szepce – ten wiersz już się kończy,

za chwilę nikt nas nie będzie pamiętał

znikniemy

ich miejsce zajęły dwa słowiki

Dybuk na Nowogrodzkiej cz. 4

Iwona pomyślała, że nie czuje strachu, że skoro już tak się stało, że Szaweł ISTNIEJE, nic na to nie poradzi. Gorączkowo próbowała przypomnieć sobie co się stało i umiejscowić  siebie w nieznanym otoczeniu. Kompletnie zdziwiona zauważyła, że Szaweł pali papierosa, zaciągając się ze smakiem.

- No to dałaś czadu kobieto – odezwał się z lekką ironią.

- Jakiego czadu? Lepiej opowiedz co się stało, czuję się kompletnie zaćmiona. Iwona uświadomiła sobie, że rozmawia z duchem, z przeklętą przyczyną jej najgorszych myśli i porażek, że ten potwór, albo wytwór jej wyobraźni, albo rzeczywiście istniejący duch, gapi się na nią z politowaniem, a ona z nim spokojnie rozmawia. Poczuła się absolutnie bezsilnie i idiotycznie. Przypomniała sobie pewną myśl, którą usłyszała gdzieś tam, że najlepszym wyjściem z krytycznej sytuacji jest jej akceptacja. Zabrzmiało to tak banalnie, ale dla niej stało się punktem wyjścia do refleksji i szukania siebie w tym dziwacznym otoczeniu i całej sytuacji.

- No więc, kiedy usłyszałaś tłumaczenie, wpadłaś w szał, wrzeszczałaś, że jesteś lwem, lisem i tygrysem, że ich pozabijasz, że diabeł wstąpił w nich wszystkich, że chcą cię generalnie zniszczyć  i rzuciłaś się na ścianę. Biłaś głową w mur, lizałaś napis, wgryzałaś się w tynk. Panowie nie potrafili cie powstrzymać… domyślasz się co dalej mogło się zdarzyć.

- A zatem to szpital – z przerażeniem uświadomiła sobie Iwona. Jest zamknięta, jest czubkiem wśród czubków, do tego zamknięta z duchem, czy tam czymkolwiek to jest. Odpocznie. Wreszcie będzie sama. Zrozumiała też, że jednak zwariowała, ale czy na pewno? Skoro ma świadomość wariactwa, to chyba nie zwariowała, to wszystko się dzieje. Zamęt.  

- Szaweł, odejdź. Zostaw mnie i nigdy nie wracaj, błagam, to wszystko za dużo mnie kosztuje. Nie potrzebuje cię, nikt cie nie potrzebuje, zrobiłeś nam piekło, po co? Kim ty jesteś, odejdź, błagam… Zaczęły się spazmy. Szaweł spojrzał na nią miną mędrca ze wschodu.

- Znowu zaczynasz tę swoją śpiewkę. Słuchaj NAS się nie przegania, jesteśmy rodziną, a to że nie żyję i nie wiem co ze sobą zrobić, to inny problem. Ale nie możesz mnie, ot tak , odesłać. Należy mi się u was mieszkanie, pod stołem chociażby.  Poza tym nie chcę nikogo skrzywdzić.  Musisz mi pomóc. Na razie nie spotkałem nikogo umarłego, jestem tu sam, to znaczy, że inni gdzieś są, a ja nie wiem gdzie i musisz się dowiedzieć dokąd mam iść.

Przerażona Iwona usiadła na łóżku, nie mogła uwierzyć w to co usłyszała i nie zdążyła nawet tego zanalizować. Szaweł rzucił jej ubranie.

- Ubieraj się, za chwilę mamy pociąg. Jedziemy do Krakowa.

Polska wydawała jej się brzydka

W przedziale siedziała sama. Szaweł nie musiał przecież jeździć pociągiem, pomyślała dziękując losowi za chwilę potrzebnej samotności. Nawet cieszyła się, że mogła gdzieś wyjechać, nie interesowała się po co, dokąd, co będzie jadła, gdzie spała, ważne, że nie ma jej w domu.  Bezmyślnie patrzyła na przesuwający się krajobraz. Słupy, tory, lasy, zagrody, wioski, obory, znowu lasy, pola, słupy, tory. Pomyślała, że Polska jest brzydka. Same obory, same wiochy, same wieśniaki, jak ten jej niemąż i cholerny Szaweł. Pieprzeni wieśniacy co udają wielkie mi kurwa państwo, do tego żydowskie. Żydzi? Toż bieda z nędzą była...

Poczuła hamowanie. Pociąg zwolnił, zbliżając się do jakiejś podrzędnej stacji. Wyjrzała przez okno. Na peronie stał tłum łysych głów wymachującymi  jakimiś czerwono -zielonymi szalikami. Pomyślała, że jednak trafiła do piekła. Czy to się kiedyś skończy? Dziki tłum naćpanych i napalonych kiboli rządził już całym składem. 

Art brut we własnym wydaniu

O ile art brut pojawia się głównie w malarstwie, bo ma mieć między innymi funkcję terapeutyczną, o tyle w poezji czy tekstach literackich  raczej dość rzadko. Art brut to głównie sztuka osób chorych z zaburzeniami psychologicznymi, ale trzeba wziąć pod uwagę słowo: brut. To przymiotnik o wielu znaczeniach: dziki, nieokrzesany, pierwotny, prymitywny, surowy, nie opracowany, który przywołuje na myśl przede wszystkim inne pojęcia takie jak prostota i naturalność, ale również brak wykształcenia i blichtru. Ponownie zaciera się granica między poetą a poetą. Kim jestem? Poetą prymitywnym, wrażliwym inaczej? 

nawet nie czuję twojego odejścia...

dziwne

powinienem płakać, zwinąć się w kłębuszek swojej egzystencji

trochę rozpaczy pro forma

że mi ciebie brakuje, że znowu cię nie będzie, bla bla bla

Wiatr

zauważyłem jednak zmiany

kwiaty zbladły – bez ciebie

zapach wietrzeje – bez ciebie

brak okruchów na stole – bez ciebie

i jakoś nic nie może  powstrzymać

samotności

rozkładającej swoje nogi do finałowego stosunku

zmuszając mnie do ostatniego wystrzału pół-życia – mendopauza!

ona nie chce się całować

pieprzona dziwka...!

pocałunki zostawia dla prawdziwego kochanka

dla prawdziwej miłości

śmieszne, prawda? – jeszcze w nią wierzy, naiwna suka...

nothing can’t stop this lonely...

PS…. I jeszcze jedno – kiedy to czytam gęba mi się śmieje

Dybuk na Nowogrodzkiej cz. 3

Iwona uważała, że to co dzieje się w jej domu, absolutnie ją przygniata i przekracza jakiekolwiek jej zdolności rozumienia zmian życiowych, nie ma siły na zmiany. Bała się coraz bardziej. Najgorzej było w nocy, kiedy Daniel zmienionym głosem prowadził ożywione dyskusje przez sen. Niewiele rozumiała, bo raczej bełkotał, zresztą bała się rozumieć, wolała nie wiedzieć co planuje jej oszalały niemąż. Najgorsze było to, że niemal każdy ranek zaczynał się podobnie, dla niej... przerażająco. Ten facet, który całe życie nie miał jakiejkolwiek inicjatywy, ni z tego ni z owego, zaczął ją przejawiać i to w formach nad wyraz aktywnych. Naprawił samochód, który od paru lat stał bezczynnie w garażu, zapuścił brodę, którą regularnie mył i pielęgnował. W ogóle się mył. Nocne Polaków rozmowy z synem stały się wręcz rytuałem, przez co młody obdarzył  ojca wręcz jakimś pokracznym uwielbieniem, nie zważając, że w domu jest jeszcze matka.
Iwona bała się nocy, zauważyła, że tym domu jest ignorowana, że Daniel pozwala nierobowi na wszystko, nawet na sprowadzanie swojego gacha. Czuła się kompletnie zdezorientowana, a Daniel traktował ją jak wariatkę, nie rozumiał, że coś się dzieje, bo nic się nie działo,  bo uważał, że wszystko przebiega normalnie.
- Dzisiaj wymaluję ściany w dużym pokoju, są już brudne, młody pomożesz mi zeskrobać stare warstwy, położymy gładź, żeby było ładnie. Iwona na samą myśl o remoncie chciała uciec z domu, jak najdalej, nawet do Afryki.
- Daj spokój, przecież dwa lata temu malowałam, ja malowałam, bo ty oczywiście miałeś chory kręgosłup, albo jakieś inne ważne powody. Przedtem ja również malowałam całe mieszkanie, Tobie się nie chciało palcem ruszyć, nic ci się nie chciało, a teraz po dwudziestu kurwa latach, nagle zaczynasz interesować się domem, malowaniem, gotowaniem, sprzątaniem... co tu się dzieję, moje nerwy są w strzępkach, zabij mnie, bo już mam dosyć! Kim ty jesteś do cholery?
- Czy ty młody to rozumiesz, nie dość, że człowiek ma chęci, chce cos zmienić na lepsze, poprawić, to dostanie za to w gębę i wysłuchiwać musi jakieś histeryczne fanaberie! Zerwał się od stołu, krzyknął jeszcze na odchodne: marsz po farby! I zabrał się za przeprowadzenie skrupulatnie obmyślonego remontu..

Dybuki są wśród nas

***

- Co to za napis? - osłupiały Daniel odkrył, że pod starą warstwą farb, wyraźnie przebija się napis w języku hebrajskim: עדיף לחיות עם אריה דרקון מאשר לחיות עם האישה הלא נכונה. Delikatnie dotykał liter słów, których nie rozumiał, jak gdyby odkrył skarb, pamiątkę rodzinną, spadek duchowy, a może wskazówkę do ukrytego skarbu rodzinnego. Przypomniał sobie, że jest Żydem, przeczytał nawet jedną książkę... Judaizm... co to jest? czy jakoś tak i zaczął kupować Wyborczą. Był w siódmym niebie, to był dowód, to jego matka zostawiła mu testament, tak to jest testament, takie przesłanie, żeby lepiej siebie zrozumieć, albo żeby zrozumieć wypadki ostatnich dni, dlaczego Szaweł...? Tak, odczytanie tego napisu to będzie spełnienie jego najważniejszego życiowego etapu, tylko jak to odczytać?

Sprawa okazała się łatwiejsza niż wszyscy przypuszczali, nawet Iwona wykazywała jakieś tam zainteresowanie tym przedziwnym znaleziskiem. Nie podejrzewała jednak, że rozszyfrowanie zagadki zupełnie odmieni jej losy. Po kilku dniach pojawił się człowiek, który zgodził się pomóc rodzinie.

- Och, taak, to współczesny hebrajski, cytat Biblii, z Księgi Przysłów: Lepiej mieszkać z lwem i ze smokiem, niż mieszkać ze złą niewiastą (Prz, 25, 23) - oznajmił mocnym głosem.
Iwonę zmroziły słowa tłumacza, trzy pary szowinistycznych oczu, momentalnie odwróciły wzrok w jej stronę. Kiedy się obudziła zobaczyła wokół siebie wszechobecną biel i majaczącą ciemną, ludzką plamę: na parapecie okna siedział Szaweł. 

O skrzyneckim

Oglądałem dzisiaj film dokumentalny, zdaje się, że z epoki kamienia łupanego, o Piotrze Skrzyneckim. Oprowadzał m.in. wycieczkę po ogrodzie zoologicznym w Krakowie. Jego wiedza na temat węży była wręcz imponująca, "otóż węże nie tylko słuchają uszami, ale całym ciałem, kiedy gra Beethoven, albo Mozart to aż całe drgają..." czyż nie cudne? W stanie wojennym, a dzisiaj 13 grudnia, Halina Wyrodek śpiewała tekst Witkacego:

Zabij ten lęk
On się mży jak ćma w noc ciemną
On patrzy i rodzi to
Czego już maską nie pojmiesz
Zabij ten lęk
Co się czai przez twe włosy
I sięga
Sięga po to
Po to co jest poza miejscem
Co jest zaprzeczeniem niczego

Zabij ten lęk...

Zabij ten lęk
On się mży jak ćma w noc ciemną
On patrzy i rodzi to
Czego już maską nie pojmiesz
Zabij ten lęk
Co się czai przez twe włosy
I sięga
Sięga po to
Po to co jest poza miejscem
Co jest zaprzeczeniem niczego...